Osiemnastka Teatru BARAKAH! - rozmowa z Aną Nowicka i Moniką Kufel, dyrektorkami TB.

Ana Gran: Od pomysłu do… powstania jednej z najciekawszych scen na teatralnej mapie Krakowa. Jakie były jej początki?

Monika Kufel: 18 lat temu rozpoczęłyśmy wspólną pracę przy spektaklu „Szafa”. Premiera tego przedstawienia odbyła się we wrześniu 2004 roku i to był początek naszej wspólnej artystycznej drogi. Z „Szafą” zaczęłyśmy jeździć na festiwale w Polsce i zagranicą, między innymi do Macedonii…

Ana Nowicka: … gdzie Monika dostała nagrodę „Aktor Europy”. A potem zaczęły powstawać kolejne produkcje. Jedną z nich był monodram Moniki pt. „Cin” według jej scenariusza, który wyreżyserowałam. Pomiędzy tymi dwoma spektaklami zrodził się pomysł na założenie Teatru BARAKAH. Zaczęłyśmy szukać przestrzeni, chwilę gościłyśmy na scenie przy ul. Kanoniczej, a potem, w 2009 roku swoją przestrzeń w starej mykwie żydowskiej użyczył nam wspaniały człowiek, mecenas kultury, Wojciech Ornat, który prowadzi wydawnictwo Austeria, a także Klezmer Hois – słynne miejsce, gdzie można było spotkać Leopolda Kozłowskiego, ostatniego klezmera Krakowa. Scena mieściła się przy ul. Szerokiej 6. Spędziłyśmy tam pięć lat i właśnie tam powstały ważne dla nas spektakle, między innymi „Szyc”, „Statek dla lalek”, „Jednoręki ze Spoken”, „Martwe wesele”. Następnie przeniosłyśmy się na Paulińską 28. Inauguracja naszej siedziby odbyła się w 2013 roku. Postanowiłyśmy, że TB będzie tyglem, gdzie można wpaść na spektakl, koncert, na spotkanie literackie, na warsztaty, wystawy, napić się kawy i porozmawiać.

Monika Kufel: Teatr zaczął zdobywać popularność, dostrzegli i docenili go krytycy, co dla nas jest szczególnie ważne, gdyż będąc teatrem prywatnym, staliśmy się teatrem repertuarowym, rozpoznawanym na równi z innymi repertuarowymi teatrami w Krakowie.

Ana Nowicka: 10 września będziemy obchodzić osiemnaste urodziny naszego teatru! Osiągamy dojrzałość! Choć wydaje mi się, że wszystkie nasze spektakle były dojrzałe, przynajmniej tak staraliśmy się je realizować, aby niosły jakąś myśl, jakiś przekaz…

 

Ana Gran: Przez osiemnaście lat zostało zrealizowanych mnóstwo spektakli. Które z nich są dla Was szczególnie ważne?

 

Monika Kufel: Jednym z naszych ważniejszych projektów jest cykl „Noce Waniliowych Myszy”. Ta seria wyróżnia nas na teatralnej mapie Krakowa. Stworzyliśmy hybrydę kabaretu politycznego i przedstawienia muzycznego tworzonego w cyklach, przez które przewijały się te same oraz nowe postaci. W sumie do tej pory powstało dwanaście odcinków „Nocy Waniliowych Myszy”.  Jeśli chodzi stricte o spektakle, to od czasu pandemii stworzyliśmy nowy, ważny dla nas nurt – przekładamy kultowe filmy oraz seriale na przedstawienia teatralne. W ramach tego nurtu powstał spektakl „Inni ludzie”, uznany za najlepsze przedstawienie sezonu 2020/2021, a także inne, jak „Matka Joanna od Aniołów”, „Przełamując fale”, „Misery”,„Anioły w Ameryce, czyli demony w Polsce”.

Ana Nowicka: Spektakle, które są dla nas szczególnie ważne to także „Szafa”, od której wszystko się zaczęło oraz wielokrotnie nagradzany „Szyc” Hanocha Levina z muzyką Renaty Przemyk. Nie mogę pominąć „Statku dla lalek” – to jeden ze spektakli wielokrotnie wspominany przez naszą publiczność, a zatem ważny i dla nas i dla widzów.

 

Ana Gran: Nie jesteście teatrem instytucjonalnym. To oznacza, że Teatr BARAKAH nie ma tak wysokich dotacji, jak teatry miejskie. Mimo to przez Waszą scenę przewinęły się znaczące nazwiska - współpracują z Wami fantastyczni aktorzy, reżyserzy, kompozytorzy. Jak Wy to robicie?

 Ana Nowicka: Przez te osiemnaście lat zrealizowaliśmy 55 premier. Mamy na swoim koncie ponad 300 utworów muzycznych i piosenek. Współpracowali z nami świetni kompozytorzy – Renata Przemyk, Adrian Konarski, Piotr Lala Lewicki. Wydaje mi się, że jest to kwestia renomy naszego teatru oraz to, że mamy bardzo ciekawe propozycje dla naszych aktorów. Grał u nas Dawid Ogrodnik, Roman Gancarczyk, Lidia Bogaczówna, Krzysztof Bochenek, Michał Kościuk, Małgorzata Zawadzka, Maciej Charyton i wielu innych wybitnych artystów. Stawiamy także na młodych, debiutujących aktorów – jesteśmy częstymi gośćmi spektakli dyplomowych szkoły teatralnej, gdzie wyławiamy tak zwane perełki. I tak wyłowiliśmy niedawno - w tym przypadku nie aktora, ale kompozytora, Piotra Korzeniaka. Wcześniej Piotr pracował z nami jako realizator dźwięku, ale od skomponowania muzyki w 2020 roku wraz z zespołem „Cukry” do przedstawienia „Inni ludzie” (za którą otrzymali nagrodę na 27.edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Wspołczesnej), powstało już jego pięć nowych, samodzielnych kompozytorskich realizacji w naszym teatrze, m.in. do spektakli "Misery", „Matka Joanna od Aniołów”, „Przełamując fale”, „Anioły w Ameryce, czyli demony w Polsce”.

Jeśli chodzi o dotacje – dla naszego teatru jest to bardzo ważna sprawa. Teatr BARAKAH to nie tylko zespół twórców i artystów, ale też świetna ekipa z zespołu administracyjnego i technicznego: osoby zajmujące się biurem obsługi widowni, realizatorzy dźwięku i świateł. Pewna, stała dotacja jest dla nas niezbędna, aby móc działać i rozwijać się. Nie działamy wyłącznie projektowo, ale stacjonarnie przez cały rok. Musimy utrzymać przestrzeń i ludzi, którzy z oddaniem u nas pracują.

 

Ana Gran: TeatrBARAKAH to nie tylko przedstawienia teatralne. Organizujecie szereg cyklicznych wydarzeń. Skąd czerpiecie inspiracje?

 Monika Kufel: Z życia! Wcześniej już mówiłyśmy o różnych wydarzeniach organizowanych przez nasz teatr. Chcemy działać w strefie społecznej, co odróżnia nasz teatr od innych scen w Polsce. Prowadzimy duży projekt „UWAGA! Strefa LGBT”, który jest ogólnopolskim projektem społecznym. W jego ramach organizowaliśmy debaty, wystawy, wyprodukowaliśmy rewię drag queen oraz zrobiliśmy kampanię bilboardową w Małopolsce i kampanie dotyczącą tolerancji w Krakowie. W sierpniu, a więc całkiem niedawno podjęliśmy się innego dużego społecznego projektu – uczyliśmy języka polskiego uchodźców z Ukrainy.

 

Ana Gran: Czy macie już plany na kolejne osiemnaście lat?

Ana Nowicka: Oczywiście, że tak! Ale musimy zdobyć środki na ich realizację! To w temacie wcześniejszego pytania o dotacje! Chcemy robić nowe premiery. I chcemy, żeby widz zawsze czuł się u nas komfortowo. A najbliższy plan to oczywiście koncert jubileuszowy 10 września, w którym udział wezmą aktorzy związani z naszą sceną, między innymi Krzysztof Bochenek, Lidia Bogaczówna, Krzysztof Cybulski, Lena Witkowska, Piotr Mateusz Wach, Piotr Korzeniak, Karol Masternak, Mikołaj Franczak, Aleksandra Bąk i my. Specjalne video na potrzeby koncertu przygotuje Bartłomiej Kwiatkowski. Gościem specjalnym będzie Mikołaj Trzaska, a 10 grudnia zapraszamy serdecznie na prapremierę spektaklu „TWIN PEAKS - Do drzwi czerwonych zapukam” w mojej reżyserii, z tekstem Grzegorza Like, napisanym w ramach Stypendium Twórczego Miasta Krakowa w dziedzinie literatury, z muzyką Piotra Korzeniaka i scenografią Moniki Kufel. Zapraszamy do Teatru BARAKAH - wpadajcie do nas, bądźcie z nami, bo to jedna z najważniejszych scen w Polsce!